Ακουστική Χώρων.

[Zakman35]

acoustics.jpg (140.99 KiB) Viewed 5466 times

Η Ακουστική Χώρων, είναι ένα θέμα που τα τελευταία χρόνια συζητιέται όλο και ποιο συχνά στους κύκλους των Audiophiles και προβληματίζει αρκετούς.

Υπάρχουν αρκετά άρθρα και βιβλία σχετικά με το θέμα τα περισσότερα εκ΄των οποίον ενώ είναι πολύ αναλυτικά και εμπεριστατωμένα, είναι ταυτόχρονα δυσνόητα και κουραστικά (κατά την γνώμη μου) για κάποιον μη ειδικό.

Σκοπός λοιπόν αυτού του νήματος, είναι να πούμε λίγα πράγματα για την Ακουστική Χώρων, με όσο το δυνατό ποιο απλό και χρήσιμο στους αναγνώστες τρόπο.

[Zakman35]

Προκειμένου να κατανοήσουμε το πως επηρεάζει ο χώρος το ακουστικό αποτέλεσμα, θα πρέπει να πούμε κάποια βασικές ιδιότητες των κλειστών χώρων.

Schroeder frequency.
Κάθε κλειστός χώρος έχει δύο βασικές ιδιότητες, την ιδιότητα της ενίσχυσης ή ακύρωσης συχνοτήτων και την ιδιότητα της αντανάκλασης. Συχνότητα Schroeder, είναι η συχνότητα εκείνη κάτω από την οποία το δωμάτιο συμπεριφέρεται ως αντηχείο (resonator), ενισχύοντας ή ακυρώνοντας τα ακουστικά κύματα, ενώ πάνω από την συχνότητα Schroeder, το δωμάτιο συμπεριφέρεται ως ανακλαστική επιφάνεια, ανακλώντας τα ηχητικά κύματα. Η συχνότητα Schroeder ορίζεται από τις διαστάσεις του χώρου και για οικιακούς χώρους κυμαίνεται από 100 -200 Ηz.

[Zakman35]

Room modes (στάσιμα κύματα)
Κάθε κλειστός χώρος, παρουσιάζει τρία βασικά Room modes καθώς και τα πολλαπλάσια αυτών, τα οποία προκύπτουν από τις τρεις διαστάσεις του δωματίου (μήκος, πλάτος, ύψος). Οι συχνότητες αυτές επηρεάζουν την ακουστική του δωματίου ενισχύοντας ή ακυρώνοντας τα ηχητικά κύματα όταν αυτά είναι κάτω από την συχνότητα Shroeder του δωματίου.
Οι συχνοτικές ενισχύσεις ή ακυρώσεις που προκαλούν τα Room modes, μπορεί να έχουν ένταση έως +/-20 db ενώ έχουν ταυτόχρονα και μεγάλη χρονική διάρκεια που μπορεί να ξεπερνά τα >1000 ms.

Room Modes.jpg (20.9 KiB) Viewed 5463 times

[Zakman35]

Αντήχηση & RT60.
Ως αντήχηση ορίζεται το συνολικό ηχητικό αποτέλεσμα των ανακλάσεων του ήχου σε ένα χώρο, όταν η απόσταση των επιφανειών ανάκλασης είναι μικρότερη από αυτήν που θα προκαλούσε ηχώ (17 m).
Η αντήχηση δεν περιορίζεται σε εσωτερικούς χώρους, υπάρχει στα δάση καθώς και σε άλλους υπαίθριους χώρους και γενικότερα αντήχηση υπάρχει όπου υπάρχει ανάκλαση.

RT60. Είναι μια μέτρηση του χρόνου αντήχησης που παρέχει μια σύγκριση μεταξύ του επιπέδου του άμεσου ήχου, έναντι του ανακλώμενου ήχου στο δωμάτιο. Σε κάθε δωμάτιο, ένας ήχος ανακλάται πολλές φορές από όλες τις επιφάνειες που δεν είναι 100% απορροφητικές. Κάθε φορά που ένας ήχος αναπηδά σε μια επιφάνεια, η επιφάνεια απορροφά μέρος της ενέργειας και το ηχητικό κύμα ανακλάτε αλλά με λιγότερη ενέργεια (μετρούμενη σε decibels).

RT60 είναι ο χρόνος (ms) που χρειάζεται μια συχνότητα να φθάσει 60 dBs κάτω από την αρχική της ένταση. Το ιδανικό RT60 ενός δωματίου που προορίζεται για την ακρόαση μουσικής είναι <0,5ms* για την περιοχή (200 – 20.000 Hz) ενώ για την περιοχή 20- 200 Hz, είναι αποδεκτές τιμές που δεν ξεπερνάνε τα 0,8ms. Όσο ποιο χαμηλό και ομοιόμορφο είναι το RT60 ενός δωματίου, τόσο ποιο καθαρή και περιγραφική θα είναι και η ποιότητα του παραγόμενου ήχου (μέγιστη αποδεκτή διακύμανση 25% σύμφωνα με EBU.3276). Δωμάτια με υψηλό και ανομοιόμορφο RT60, πάσχουν από έλλειψη λεπτομέρειας, ασάφεια και προβλήματα στην στερεοφωνική εικόνα.
*0,6-0,7ms για τα δίπολα ηχεία και μεγάλα δωμάτια >50 τ.μ.

RT60.gif (13.19 KiB) Viewed 5462 times

[Zakman35]

Ωραία μέχρι εδώ, αλλά γιατί μας αφορούν τα παραπάνω και γιατί πρέπει να γνωρίζουμε για αυτά.

Μας αφορούν γιατί συμμετέχουν στο λαμβανόμενο ακουστικό αποτέλεσμα σε πολύ υψηλό ποσοστό.
Σύμφωνα με μελέτες το ποσοστό αυτό αναμένεται από 50 % έως και 70% ανάλογα με τον χώρο.
Αυτό σημαίνει ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων ακούμε κατά 50% το σύστημά μας και κατά 50% το δωμάτιο.

Ενώ λοιπόν οι χρήστες γνωρίζουν πολύ καλά τις δυνατότητες και την ποιότητα του εξοπλισμού τους, ( reviews και μετρήσεις περιοδικών, κτλ), συνήθως δεν γνωρίζουν τίποτα για τα χαρακτηριστικά του χώρου τους και το πως ο χώρος τους οριοθετεί με απόλυτο τρόπο την απόδοση του συστήματός τους.

[johnVO]

Αν φτερνίζεσαι συχνά είναι γιατί κάθε φορά που ακούω μουσική σε μνημονεύω!
Σε ευχαριστώ για την πολύτιμη βοήθεια σου, στο acoustic treatment του χώρου μου!
Απορώ πως άκουγα πριν!

[Zakman35]

Ας ξεχάσουμε για λίγο τα ποσοστά και τους χώρους και ας δούμε κάποια άλλα ποιο σημαντικά πράγματα, όπως το πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τον ήχο.

Ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε στο Σύνταγμα σε ώρα αιχμής. Γίνεται χαμός, κόσμος, κορναρίσματα, φασαρία, θόρυβος. Ξαφνικά για 3 sec απόλυτη σιγή, νέκρα, λες και κάποιος πάτησε το Pause. Τι θα κάναμε ? Ασυναίσθητα θα σταματούσαμε και θα κοιτάζαμε γύρω μας με απορία, μα τι συμβαίνει?

Την επομένη ημέρα βρεθήκαμε σε ένα βουνό και έχουμε ξαπλώσει κάτω από ένα δέντρο απολαμβάνοντας την ησυχία και το κελάηδημα των πουλιών. Ξαφνικά ένα τύπος με μια θορυβώδη μηχανή περνάει με ταχύτητα από μπροστά μας. Πεταγόμαστε επάνω ασυναίσθητα και προσπαθούμε να εντοπίσουμε την αιτία του θορύβου (ρίχνουμε και μερικά "Γαλλικά").

Μα γιατί συμβαίνει αυτό, ο ίδιος τύπος με την μηχανή μπορεί να ήταν και στο Σύνταγμα την προηγουμένη. Γιατί εκεί δεν του δώσαμε καν σημασία ενώ εδώ στο βουνό μας ενόχλησε η φασαρία του?
Γιατί στο βουνό απολαμβάναμε την απόλυτη ησυχία ενώ στο Σύνταγμα μας ξένισε?

Η απάντηση βρίσκεται σε δύο λέξεις ΑΡΜΟΝΙΑ και ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ευαίσθητος σε οτιδήποτε ξεφεύγει από το σύνολο, οτιδήποτε διαταράσσει την Ισορροπία και δεν είναι Αρμονικό και αυτομάτως στέφει το ενδιαφέρον του εκεί.

Μα θα μου πείτε πως και η μουσική έχει αντιθέσεις, αυξομοιώσεις στην ένταση κτλ. Η μουσική φτιάχνεται με τέτοιο τρόπο ώστε οι αντιθέσεις και οι αυξομοιώσεις έντασης κτλ, να παράγουν ένα Αρμονικό αποτέλεσμα και αυτό είναι μια τέχνη.

Όταν λοιπόν έχουμε έναν χώρο ακρόασης, ο οποίος ενισχύει κάποιες συχνότητες, ακυρώνει κάποιες άλλες (λόγο στασίμων) και ταυτόχρονα αυξάνει την διάρκεια κάποιον συχνοτήτων λόγο του υψηλού και ανομοιόμορφου χρόνου αντήχησης, είναι πολύ εύκολο η Αρμονία και η Ισορροπία του συστήματος να διαταραχθεί, τόσο ώστε να καταλήξουμε να έχουμε ένα σύστημα το οποίο παίζει μεν τις νότες, αλλά όχι την Μουσική.

[Zakman35]

Αν φτερνίζεσαι συχνά είναι γιατί κάθε φορά που ακούω μουσική σε μνημονεύω!
Σε ευχαριστώ για την πολύτιμη βοήθεια σου, στο acoustic treatment του χώρου μου!
Απορώ πως άκουγα πριν!

Και εγώ Γιάννη σκέφτομαι πολύ συχνά το σύστημά σου και την περιπέτεια που τραβήξαμε, αλλά περιμένω να κάνεις την παρουσίαση του συστήματος για τα πω εκεί.

[Zakman35]

Ακουστικό φάσμα & Ένταση.

Το ακουστικό φάσμα της ανθρώπινης ακοής είναι 20 – 20.000 Hz και χωρίζεται σε πέντε κατηγορίες:
1. Sub bass: 20-60 Hz
2. Bass: 60 – 300 Hz
3. Mid-range: 300 – 2.000 Hz
4. High mids: 2.000 – 6.000 Hz
5. Highs: 6.000 – 20.000 Hz

Η ένταση του ήχου μετριέται σε decibel (db).

Το ανθρώπινο αυτί μπορεί να αντιληφθεί διαφορές της τάξης του 1db.

85 db είναι το όριο έντασης πάνω από το οποίο παρατεταμένη έκθεση μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες, ενώ 120 db είναι το όριο του πόνου.

Loudness threshold.jpg (96.82 KiB) Viewed 5428 times

[Zakman35]

Ευαισθησία ακοής.

Η ευαισθησία του ανθρώπινου αυτιού μεταβάλλεται σύμφωνα με την συχνότητα αλλά και τη ένταση του ήχου. Η ανθρώπινη ακοή παρουσιάζει μεγάλες αποκλείσεις ευαισθησίας, ενώ την ποιο ομαλή απόκριση συχνότητας την έχουμε στην περιοχή 70-90 db.

Για αυτό το λόγο η μέση ένταση ακρόασης για τον μέσο ακροατή είναι συνήθως 75-80 db με τις κορυφές του προγράμματος να φθάνουν τα 90 -95 db.

Hearing Sensitivity.jpg (451.88 KiB) Viewed 5426 times